Od 1 sierpnia 2014 r. obowiązywać będzie w Polsce nowa ustawa dotycząca systemu informacji w ochronie zdrowia. Wiążę się ona z wprowadzeniem, we wszystkich placówkach służby zdrowia wyłącznie elektronicznego systemu dokumentacji. W założeniu ma być szybciej, nowocześniej i wygodniej niż dotychczas. Tylko czy jest to realne?
Każdy kto choć raz korzystał z usług publicznej opieki zdrowotnej, na pewno może wyliczyć szereg wad i zaniedbań, które należałoby wyeliminować. Wprowadzenie elektronicznego obiegu informacji oznacza, że wszystkie czynności poczynając od rejestracji pacjenta w momencie przybycia do placówki, przez wykonanie badań obrazowych, a kończąc na postawieniu diagnozy i wystawieniu recepty, będą wykonywane w systemie informatycznym. Umożliwi on również wcześniejszą rejestrację na wizyty, bądź badania lekarskie za pośrednictwem Internetu, używając indywidualnego konta pacjenta. Takie konto miałoby być dostępne za pomocą internetowej platformy gromadzącej dane o pacjentach, receptach, wykonywanych usługach i placówkach medycznych. Dzięki niemu lekarz miałby dostęp do całej historii choroby pacjenta w jednym miejscu.
Nie sposób wymienić wszystkich korzyści płynących z informatyzacji placówek świadczących usługi zdrowotne. Najważniejszymi są:
- likwidacja kolejek oraz efektywne zarządzanie czasem pracy personelu medycznego,
- lepsza komunikacja między personelem, – skrócenie czasu dostępu do informacji diagnostycznej przez lekarza
- redukcja błędów lekarskich i poprawa jakości usług medycznych dzięki oprogramowaniu, które będzie ułatwiało pracę lekarza,
- zmniejszenie kosztów funkcjonowania placówki medycznej,
- większa trwałość danych.
Największym problemem wydaje się koszt zakupu, wdrożenie oraz późniejsze utrzymanie takiego systemu. Kolejną niedogodnością może być dość wysoki średni wiek lekarzy, który wynosi w Polsce około 48-55 lat. Nie wszyscy potrafią obsługiwać komputer i nie są do niego tak entuzjastycznie nastawieni jak młodsze pokolenia, co wiąże się z dłuższym procesem przygotowywania i szkolenia personelu. Jednakże eksperci ds. wdrożeń systemów informatycznych podkreślają, że takie rozwiązanie niesie za sobą w większej mierze korzyści i pracownicy, którzy na początku buntowali się przeciwko wprowadzeniu systemu informatycznego, po 6 miesiącach użytkowania nie chcą słyszeć o powrocie do dokumentacji papierowej.
Niestety tutaj kończą się pozytywy i zaczyna rzeczywistość. Szara rzeczywistość. Ustawa nie precyzuje wielu kwestii, w tym najważniejszej, czyli źródła finansowania całego przedsięwzięcia. Szpitale będą musiały wysupłać ze swojego, już napiętego budżetu, co najmniej kilka milionów złotych, bądź samodzielnie postarać się o inne formy dofinansowania. Małe przychodnie, mimo znacznie mniejszego kosztu informatyzacji, również nie są przygotowane, aby w ciągu niespełna 2 lat ponieść taki wydatek. Ponadto nie sprecyzowano rodzaju rozwiązania informatycznego z którego placówki mają korzystać, przez co mogą występować problemy z kompatybilnością w trakcie komunikacji z innymi ośrodkami bądź centralną bazą danych.
Kolejnym dużym problemem jest czasochłonność procesu informatyzacji placówki. Zdobycie finansowania, wybór odpowiedniego systemu, konsultacje, ogłoszenie przetargu, negocjacje z wykonawcami, wdrożenie i szkolenie personelu może zająć wiele miesięcy. Dodatkowo mogą się pojawić odwołania w postępowaniach przetargowych oraz różne spory prawne, które w tak skomplikowanym przedsięwzięciu wydają się nieuniknione.
Zdaniem Marka Balickiego, dyrektora Szpitala Wolskiego w Warszawie, zakaz używania dokumentacji papierowej od połowy 2014 r. jest dla szpitali niewykonalny. “Jeszcze dużo czasu upłynie, zanim w 100% wszystko będzie elektroniczne. Przecież trzeba dodatkowo wyposażyć pielęgniarki i lekarzy w tablety, żeby mogli wprowadzać dane w momencie podejmowania decyzji” - tłumaczy Balicki.
Na domiar złego podczas kontroli w CSIOZ ( Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Służby Zdrowia ), które miało być centralną komórką sieci informatycznej szpitali i przygotować centralną bazę o pacjentach, receptach, wykonywanych usługach i placówkach medycznych, NIK wykryło szereg nieprawidłowości. Było to m. in. naruszenie ustawy o zamówieniach publicznych ( zmowa cenowa ), znaczne opóźnienia w realizacji projektów, niegospodarność ( zamówienia usług konsultingowych i doradczych za kilka mln zł ) oraz braki wykwalifikowanej kadry, która zarządza projektami. W związku z tym Komisja Europejska zdecydowała się wstrzymać dofinansowanie całego projektu wartego 712 mln zł.
W tym przypadku miano “rewolucji” wcale nie jest przesadzone, bo wprowadzenie nowoczesnych systemów informacyjnych do służby zdrowia w miejsce pożółkłych kartek, jest jak skok cywilizacyjny. Ciężko jednak nie odnieść wrażenia, że ustawa była pisana na kolanie przez kogoś bez pojęcia o rzeczywistości polskiej służby zdrowia. Chciałbym się mylić, ale na horyzoncie już widać szereg błędów. Chodzi między innymi o wykonane w pośpiechu przetargi, niewykorzystany sprzęt stojący w piwnicy, bo nikt nie przewidział, że nie będzie pieniędzy albo kadry do jego obsługi i przepychanki pomiędzy producentami oprogramowania, placówkami medycznymi oraz ministerstwem. Podobny efekt mogliśmy obserwować ostatnio podczas wprowadzania ustawy refundacyjnej, ale wygląda na to, że na razie nikt, nie wyciągnął z tego wniosków.
Źródła:
http://www.rynekzdrowia.pl/Rynek-Zdrowia/Nie-wszyscy-będą-przygotowani,117065.html
http://sites.google.com/site/infonfzpl/home/prawo-i-medycyna/prawo-i-medycyna—artykuly
http://www.rynekzdrowia.pl/Finanse-i-zarzadzanie/Poklosie-kontroli-NIK-setki-milionow-unijnego-dofinansowania-dla-CSIOZ-zagrozone,116616,1.html
http://biznes.onet.pl/przetarg-za-miliony-do-uniewaznienia
http://wcpit.pl/